Το ροχαλητό στα παιδιά  μπορεί κάποιες φορές  να φαίνεται  χαριτωμένο ή και αστείο, όμως  όταν είναι  συνεχές  και επίμονο,   μπορεί να είναι αιτία σοβαρών προβλημάτων όπως η νυκτερινή ενούρηση, οι μαθησιακές δυσκολίες στο σχολείο  και οι διαταραχές συμπεριφοράς.Και είναι δυνατόν πραγματικότητα  , μερικές φορές, σε κάποια  παιδιά  με ανώμαλο  ύπνο  και έντονο  ροχαλητό , να διαγιγνώσκεται λανθασμένα ότι πάσχουν από σύνδρομο μειωμένης προσοχής και υπερδραστηριότητας, ενώ το μόνο που χρειάζονται είναι ένας καλός ύπνος.

Τι προκαλεί το ρoχαλητό στα παιδιά?

Τρία πράγματα μπορούν να το προκαλέσουν :

α. Ανατομικές ανωμαλίες που υπάρχουν από τη γέννηση του παιδιού, όπως ατρησία χοανών, μικρές  γνάθοι ή στενός αεραγωγός στη περιοχή μύτης, φάρυγγα, στόματος  και γλώσσας.

β. Η πιθανότητα τα νεύρα και οι μύες της περιοχής ρινο-στοματο-φάρυγγος να μη συνεργάζονται αρμονικά και συνεπώς να μην ανοίγουν επαρκώς τον αεραγωγό κατά την αναπνοή.

γ. Η  πιο συχνή αιτία  όμως είναι  η  υπερτροφία των αμυγδαλών και  των αδενοειδών εκβλαστήσεων.

Πόσο συχνό είναι το ροχαλητό στα παιδιά?

Είναι μια σχετικά συχνή πάθηση. Υπολογίζεται ότι το 12-13% των παιδιών ηλικίας 1-9 ετών ροχαλίζει σχεδόν καθημερινά ή το λιγότερο 3-4  βράδια την εβδομάδα και το 2-3% από αυτά πάσχουν από  υπνική άπνοια. Ο θόρυβος του ροχαλητού είναι τόσο έντονος που πάντα γίνεται  αντιληπτός από τους γονείς. Ευκαιριακό, προσωρινό ροχαλητό μπορεί να παρουσιάσουν  όλα τα παιδιά, μετά από κρυολογήματα , φλεγμονές ή αλλεργικές παθήσεις της μύτης και του στοματοφάρυγγα , χωρίς όμως αυτό να αποτελεί   ιδιαίτερο  πρόβλημα.

Γιατί οι γονείς θα πρέπει να ανησυχούν για το επίμονο ροχαλητό των παιδιών τους?

Οι  γονείς θα πρέπει να ξέρουν ότι το επίμονο ροχαλητό και η ενδεχόμενη άπνοια διαταράσσουν  τη ποιότητα του ύπνου και είναι συνδεδεμένα με άλλες κρυφές καταστάσεις  που μπορεί να επηρεάσουν  την ανάπτυξη  του παιδιού και να οδηγήσουν σε  προβλήματα συμπεριφοράς , καρδιάς και πνευμόνων.

Πως δημιουργείται  το ροχαλητό?

Το ροχαλητό είναι  θορυβώδης αναπνοή που παράγεται από τις δονήσεις του αναπνεόμενου αέρα καθώς περνάει από το στενωμένο ανώτερο αναπνευστικό.  ΄Ετσι  αυτό καθ’εαυτό  είναι ένας ήχος ,που όμως δείχνει μια αύξηση της αντίστασης των ανώτερων αναπνευστικών οδών. Αυτό γίνεται γιατί στη διάρκεια του ύπνου οι μύες  κοιμούνται , χαλαρώνουν κατά κάποιο τρόπο και αυτή  η χαλάρωσή  κάνει τον αεραγωγό να στενεύει λιγότερο ή περισσότερο. Επομένως  η ίδια ποσότητα του αναπνεόμενου αέρα περνάει από μικρότερο χώρο, δημιουργούνται έτσι στρόβιλοι που  παράγουν τις δονήσεις των μαλακών ιστών  του στοματοφάρυγγα, το ροχαλητό δηλαδή.

Το ροχαλητό όμως εκτός από το να είναι ένας ενοχλητικός θόρυβος, μπορεί να   υποκρύπτει άλλες  πιο  σοβαρές καταστάσεις , όπως το σύνδρομο αυξημένων  αντιστάσεων των ανωτέρων αναπνευστικών οδών (έντονο ροχαλητό και ξύπνημα, χωρίς όμως παύση της αναπνοής)  και  την υπνική άπνοια (έντονο ροχαλητό με  διακοπές της αναπνοής και ξύπνημα).

Μπορεί το χρόνιο ροχαλητό να είναι επικίνδυνο ?

Δεν ξέρουμε . Γενικά το ροχαλητό  δεν είναι κάτι το φυσιολογικό, δεν σημαίνει όμως ότι χρειάζεται πάντα  αντιμετώπιση. Αυτό που μπορούμε  σίγουρα όμως να πούμε είναι ότι αν το παιδί ξυπνάει στη διάρκεια της νύχτας εξ αιτίας του ροχαλητού, γεγονός που σημαίνει σύνδρομο αυξημένων αντιστάσεων ή υπνική άπνοια, τότε είναι απαραίτητη  κάποια αντιμετώπιση.

Ποίοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για υπνική άπνοια στα παιδιά ?

Η παχυσαρκία είναι κύριος προδιαθετικός παράγοντας.Μικρότερο ρόλο παίζουν η  κληρονομικότητα, το σύνδρομο Down, διάφορες νευρομυικές παθήσεις  και  οι αλλεργικές καταστάσεις , λόγω του οιδήματος του βλεννογόνου του ρινοφάρυγγα που προκαλούν και της επακόλουθης υπερτροφίας των αδενοειδών εκβλαστήσεων.Τα ασθματικά  επίσης παιδιά, όπως και εκείνα των οποίων οι γονείς καπνίζουν έχουν αυξημένες πιθανότητες νόσησης από υπνική άπνοια.

Ποιες είναι οι συνέπειες της υπνικής άπνοιας στα παιδιά?

Τα παιδιά ξυπνούν κουρασμένα,έχουν αδυναμία συγκέντρωσης και μαθησιακές δυσκολίες στο σχολείο και πολλές φορές αντιδρούν στην έλλειψη κανονικού ύπνου με εκνευρισμό  και υπερδραστηριότητα. Κάποια απ’ αυτά παρουσιάζουν επίσης νυκτερινή ενούρηση ή μπορεί να βλέπουν εφιάλτες στο διαταραγμένο ύπνο τους.Μελέτες σε παιδιά και πειραματικές εργασίες σε ζώα έχουν δείξει απώλειες  νευρικών κυττάρων στους πάσχοντας από υπνική άπνοια ,τάση  παχυσαρκίας , διαταραχές ανάπτυξης του εγκεφάλου και προδιάθεση για υπέρταση στην ενήλικη  ζωή τους.

Πως αντιμετωπίζετε το επικίνδυνο ροχαλητό και η υπνική άπνοια στα παιδιά?

Δεδομένου ότι η κυριότερη αιτία στα παιδιά είναι υπερτροφία των αμυγδαλών  και των αδενοειδών εκβλαστήσεων, η αμυγδαλεκτομή και αδενοειδεκτομή είναι η θεραπεία επιλογής  στο 85-90% των περιπτώσεων. Αν όμως αυτή αποδειχθεί  αναποτελεσματική, στο 10% περίπου των παιδιών,τότε άλλα μέτρα, όπως οδοντικές προθέσεις, κανόνες υγιεινού ύπνου και υγιεινής διατροφής, αντιμετώπιση  παχυσαρκίας και πιθανών φλεγμονών και αλλεργίας μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Κι’ αν όλα  αυτά αποτύχουν τότε οι συσκευές θετικής πίεσης CPAP είναι η τελευταία λύση.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς τα παιδιά των οποίων ροχαλίζουν σταθερά και/η  παρουσιάζουν διακοπές της αναπνοής  η συχνές αφυπνίσεις στη διάρκεια του ύπνου τους?

Πρώτα να συνειδητοποιήσουν ότι το ροχαλητό δεν είναι κάτι το τελείως αθώο και ακίνδυνο.Και μετά αν το παιδί τους:

΄Εχει ανήσυχο ύπνο,  Είναι κουρασμένο το πρωί, Είναι υπερδραστήριο,  ΄Εχει νυκτερινή ενούρηση, Πρωινούς πονοκεφάλους, Νυκτερινούς εφιάλτες και Διακοπές της αναπνοής στον ύπνο, Καθυστέρηση της ανάπτυξής , Κακή ανάπτυξη ομιλίας, Μαθησιακές δυσκολίες και Διαταραχές συμπεριφοράς…..επί πλέον του ότι Ροχαλίζουν…..

Τότε είναι απαραίτητο να ζητήσουν Ιατρική Βοήθεια.